Op het scherpst van de snede: benutting van herfstgras

Jan Bart Wessels uit Notter (Ov.) vertelt hoe het hem begin oktober lukt om via stripgrazen dagelijks 8 tot 10 kilo droge stof aan herfstgras in de koe te krijgen. In dat vakmanschap wordt hij bijgestaan door WeideCoach Albart Coster. 

In Boerderij van woensdag 11 oktober staat een uitgebreide reportage met Jan Bart Wessels. Voor diegenen met een online abonnement, het is hier te zien.

Zo lang, zoveel mogelijk vers gras

Het bedrijf van Wessels is helemaal ingericht om de koeien zelf zoveel en zolang mogelijk vers gras op te laten halen. Na verschillende beweidingssystemen te hebben toegepast, is de Overijsselse melkveehouder nu helemaal verknocht aan de rasterspin. Elke dag de voor en achterdraad verzetten zorgt juist ook in de herfst elke dag voor smakelijk en vers gras. Waardoor zijn koeien begin oktober dagelijks nog 10 kilo droge stof zelf ophaalden.

Stripgrazen is volgens Wessels de sleutel om ook in de herfst de koeien zoveel mogelijk vers en smakelijk gras voor te schotelen.

Dag en nacht weiden

De 80 koeien van Wessels gaan dag en nacht de wei in. Dit jaar liepen de koeien half februari al buiten. Toen zag Wessels op de grashoogtemeter dat er alweer 500 tot 600 kilo droge stof aan gras stond. “Toen ze dat hadden opgevreten heb ik ze weer anderhalve week binnen gehad, maar vanaf half maart lopen ze buiten.” Na de eerste snede is dat dag en nacht. Waardoor de teller op de weidekalender van FrieslandCampina nu al op 197 dagen weidegang staat met 3063 uur weidegang. Vorig jaar tikten Wessels’ koeien 258 weidedagen aan, een jaar eerder 248 dagen.

Dit jaar liepen de koeien van Wessels half februari al even buiten

Herfstgras optimaal benutten

Herfstgras optimaal benutten is een uitdaging weet Wessels. Om dat te realiseren draait hij aan de volgende ‘knoppen’:

1.Smakelijkheid

Herfstgras is minder smakelijk. Dus het belang van fris etgroen is in deze periode nog belangrijker. “In het najaar probeer ik elke twee weken te maaien wat ik verwerk in een lasagnekuil. Je hebt dan misschien niet de maximale opbrengst, maar het zorgt wel voor weidegras dat de koeien graag vreten. Je moet een idee hebben waar je naartoe wilt. Een plan maken hoe je voortdurend vers, fris gras hebt. Eind dit jaar ga ik al het plan maken samen met Albart Coster voor volgend jaar.”

Met een haspel en rasterspinnen kost het dagelijks verzetten van voor- en achterdraad niet veel tijd.

2. Vertrapping

Een andere risico van weiden in de herfst is vertrapping vanwege de vaak nattere omstandigheden. Wessels boert op zandgrond, dus daar is het risico minder. Maar verder zorgt hij ervoor dat de koeien elke dag via een andere plek de wei in komen. “Het perceel aan de andere kant van de weg heeft een kavelpad van ruim 600 meter lang, dus ik kan spelen met de ingang in de wei als ik het draad verzet.” Langs het kavelpad heeft Wessels verschillende tappunten voor de waterbakken die met een shovel telkens verplaatst worden. “Zo lopen ze niet alles kapot op één plek.”

Links de vertrapping op 16 april. Maar een week later (23 april) was er al bijna niets meer van te zien.

3. Bijvoeding

De koeien nemen nu nog steeds 10 kilo droge stof per dag op uit de wei. “Vooral ’s nachts loopt de opname terug merk ik.” Het rantsoen wordt daarom nu elke avond aangevuld met 4 á 5 kilo droge stof uit voordroogkuil snede 1 en 2 van dit jaar. Aangevuld met energiebrok met maar 80 RE voor de meeste koeien. De oudmelkte koeien krijgen brok met 130 RE. Wessels gaat hiermee door totdat de mais, die binnenkort wordt gehakseld, eind november voldoende is geconserveerd. Dan trekt hij die kuil open.

4. Korter inscharen

Door het vochtige weer is het gras natter waardoor het snel muf wordt. Bij te lang gras duurt het langer tot het droog is, iets wat Wessels vooral zie bij gras onder de bomen die het perceel omzomen. “Ik schaar in de herfst dan ook wat eerder in ten opzichte van het voorjaar en de zomer. Rond de 900 – 1100 kilo droge stof per ha.

5. Bemesting

De bemesting is een andere belangrijke knop om aan te draaien. In het voorjaar krijgen de maaipercelen 30m3 drijfmest, de weidepercelen 20m3. De kruidenrijke percelen met klaver krijgen geen kunstmest. Dit jaar strooide Wessels op de rest van de graspercelen na de eerste snede 230 tot 250 kilo ASS ( Ammoniumsulfaatsalpeter) per ha. Vanwege de droogte tussen half mei en half juni strooide hij niks. Gevolgd door 100 kilo KAS per ha. Na begin augustus gaat de kunstmeststrooier de schuur in.

6. Flexibel

Flexibiliteit is bij beweiden in de herfst een belangrijke eigenschap. “Als het volgende week de hele week pijpenstelen regent, wat doe je dan?” Wessels kijkt bedenkelijk als deze vraag hem wordt gesteld. “Er moet echt heel wat gebeuren wil ik m’n koeien naar binnen halen. Wanneer regent het nou echt een hele week aan een stuk?”, zo vraagt de Overijsselse melkveehouder zich hardop af. Maar okay, als het echt te nat wordt gaan ze naar binnen. “Maar zo gauw het weer en het land het weer toelaat gaan ze meteen weer naar buiten!”    

Groet, Projectteam Grip op Gras

Stichting Weidegang | +31 23 23 020 23 | Nieuwe Gracht 3, 2011 NB Haarlem | www.stichtingweidegang.nl |