De Weideman: Hoe groter, hoe mooier
|
4 september 2015
|
 |
| Wat is klein en wat is groot. Achter of naast de ligboxenstal uit de zeventiger jaren staat vaak een nieuw gebouw voor twee keer zoveel koeien, waar die oude stal wel vier keer in past. En de cyclomaaier van PZ type CM135, wie kent hem nog? 1,35 meter breed, onvoorstelbaar dat je daar vroeger uuuuurenlang al die rondjes mee reed! We doen het nu drie keer zo breed. De zelfrijdende gazonmaaier is tegenwoordig al 1,20 meter! Dus, zeg ik als weideman, wat is eigenlijk een grote koppel om te weiden? En hoezo is 200 melkkoeien dan teveel? Een kwestie van beleving en niet van ratio. Ook bij weiden heeft schaalgrootte voordelen. Koeien halen en draden verzetten kost meer tijd. Als het over melken en voeren gaat zeggen we dan: per koe is het toch efficiënter en goedkoper. Dit gaat ook op voor weiden. Met een grote koppel koeien heb je een forse ‘graasdruk’. Eén perceel per dag of per twee dagen en hup het volgende perceel. 240 melkkoeien die alleen overdag weiden 'doen' 1,2 hectare per dag. Een grote koppel koeien kun je inscharen bij 2000 kg drogestof, want ze krijgen het toch wel schoon. Het gras zit dan langer in het traject met veel blad en dus pak je meer grasgroei. Kijk ter inspiratie even naar Jaap Schep die ervoor kiest om 300 koeien te laten weiden op 75 hectare grasland bij huis. Zijn motto: ‘waar een wil is, is een wei’. Tot twee weken geleden namen ze ongeveer 6 tot 8 kg drogestof op uit gras bij overdag weiden. De nattigheid verlaagde dat naar 4 kilogram. Hij dacht aan binnenhouden toen het een paar dagen overdag veel regende, dan nemen ze bijna geen gras op. “Maar nu weer een mooie dag en dan ben ik blij dat ik ze buiten heb gelaten.” Schep geniet van het weiden en van enthousiaste reacties van burgers in de zuivelwinkel aan huis. Op grote bedrijven lopen de koeien in de stal vaker in groepen. Weiden in twee groepen biedt ook mogelijkheden. Beide groepen weiden: de één overdag, de ander ’s nachts. Eerst de hoogproductieve groep, de laagproductieve er achteraan. Of de ene groep het beste (etgroen)gras, de andere de percelen die de tweede keer geweid worden. Is je huiskavel te klein, dan kun je er voor kiezen één groep te weiden en de ander binnen te laten. Voor de herfst altijd een goede optie. De grootte van de huiskavel is de kern: die bepaalt met hoeveel koeien per hectare je aan het weiden bent. Onderstaande tabel is handig om daar maatgevoel bij te krijgen. Wil je 200 melkkoeien weiden en heb je ‘maar’ 50 hectare huiskavel, dan haal je met 4 koeien per hectare nog bijna 8 kg drogestof uit gras bij 8,5 uur weidegang per dag.  Vertrapping is bij grote koppels een zorg, omdat het in het groot mis gaat, àls het mis gaat. Je kunt veel ondervangen met praktische aanpassingen: grotere deuropeningen, brede dammen, geen scherpe bochten en naast lengtepaden ook dwarspaden. Het gaat bij vertrapping om het aantal poten en het aantal keren dat die door de poort moeten. Tachtig koeien in drie dagen zes keer door de dam, is erger dan 240 koeien die er op één dag in en uit gaan. Het ideale systeem met grote koppels is dan ook één dag per perceel. Aan de achterkant erin en ’s avonds aan de voorkant er weer uit is soms mogelijk en halveert de druk op de dammen. Een tip die ik wel vaker doorgeef voor als het (te) nat wordt. |
|
 Links: koeien aan de achterkant erin en aan de voorkant er weer uit halveert de druk op dammen. Rechts: kavelpad in de maak. Tot 100 melkkoeien is 3 meter kavelpadbreedte goed. Per 100 melkkoeien extra moet er voor voldoende loopsnelheid een meter bij. Langs het kavelpad meerdere poorten of ingangen per perceel helpt ook. Denk bij grote koppels ook aan meer en/of grotere drinkbakken. |
|
 -- geen gegevens beschikbaar Bronnen: Amazing Grazing, Hogeschool VHL, CAH Vilentum, De Heus Voeders BV, Agrifirm Feed, VIC Zegveld Ook in de voederwaardecijfers begint duidelijk te worden dat we langzamerhand in de herfstperiode terecht komen. Lagere ds%, lagere VEM, minder suiker en meer eiwit. De gemiddelde kwaliteit van het weidegras is vergelijkbaar met vorige week maar de regioverschillen lopen op. Naast dat het gras wat verandert, gaat het in deze periode vooral om de opname. Daar zitten de grote verschillen. Het advies in deze periode is dan ook om smakelijk gras (etgroen) aan te bieden, snel om te weiden en het gras niet te ”oud” te laten worden. Dat gaat ten koste van de verteerbaarheid van het gras met tegenvallende melkproductie als gevolg. Denk aan mijn vuistregel de komende tijd: bij weiden een rotatie van maximaal drie weken. |
|
| We spreken elkaar, | |
 |
|
De Weideman wordt mogelijk gemaakt door ZuivelNL